26 octobre 2005

Desobaissença civica

E se los paisans de chas nos devenian los reis dau petròli ? Quò seriá plan, non ? Ne’n vese desjà que se disen que es degut me prendre un còp de solelh duren l’estiu o bentot qu’ai degut usar e abusar dau brageirac.Vos rassegure, ren de tot quò qui ! Simplament, me sei demandat l’autre jorn, en visar un reportatge, perque l’Estat interdich aus agricultors de botar dins lors veituras la gazolina que se podrián fabricar a basa de massa vegetala ? Benleu una question de taxa màs pas nonmàs ! Tot pariers, lo petròli ven de mai en mai char a la pompa. A passat la chifra maudicha de 1,5 euros lo litre. En mai d’aquò pud que te pud. Pollua tant que pòt sus tota la planeta. Son los bretons que ne’n parlen lo mielh ! E es l’encausa de violencia tanben. Los etasunians an fach la guerra a l’Irac per èsser segur d’en aver un pauc mai. E parle mesma pas de tots los problemas de cancer, d’ozone, e patin cofin , dont es causa l’aur negre.
Per contre, aura, ne’n sem segur, qu’es possible de rotlar au diester o al òlia vegetala en plaça dau gazoil. E miracle pus mestier de ‘nar de l’autre costat de la terra cerchar quela matiera prumiera puei que frotja dins nostres ranvers. Fau saupre qu’un ectare de virasolelh pòt donar 800 litres d’òlia presta a consumar ! Enfin l’independencia enrergetica per l’Occitania ! Entau Renat Lacomba podriá devenir Emir dau Peirigòrd en luec d’èsser lo rei de la chauma. ‘Chabada la mòrt anonciada de l’agricultura francesa ! Acabada la Crisi vos dise ! E bonjorn lo bon aer de nostras campanhas e lo risolet de nòstres paisans.
Màs ‘laidonc perque quò se fai pas miladius ? Perqué aparelhem pas tots los bastiments ad una energia renuvelable, solari o geotermica ? Perqué pas mai d’eolianas ? E subretot, perqué pas de petròli vert dins nostras veituras ? Los politics son tròp birlaus per i pensar ? Quò es pas possible. Que fai la FNSEA ? Lo CDJA ? La Confederacion Paisana ? Los enjuecs son tròp fòrts ? Anetz pas me faire creire que nòstra santat, nòstra economia e nòtre país son pas mai importants que los beneficis de TOTAL o d’EXXON ? Coma ? TOTAL es mai fòrt que la volontat dau Pòble Sobeiran ? Son pas mai los representants dau Poble que fan la Lei a l’Amassada Nacionala ?
E ben ieu dise desobaeissença civica ! Nos fau rotlar a la gazolina verta e occitana, e tant pieg se l’Estat es enquera en retard d’una guerra.
Renat Lacomba rei dau petròli vos dise !

16 octobre 2005

Una signalisacion bilinga, per qué far ?

Sovent, quora me tròbe de parlar de l’interest de desvelopar la signalisacion bilinga franco-occitana, i a totjorn quauqu’un per se trobar de contre :
o E quò servirà de ren !
o E quò vai enquera costar de l’argent !
o E aqui qu’es la França !
o E patin e cofin !
Que voletz, qu’es entau. I a de las gens coma lasqualas fau totjorn justificar çò que pòt se comprendre aisidament emb nonmàs un pauc de volontat e de logica.
‘Laidonc, vau eissaiar de vos balhar quauques arguments per puesser respondre correctament aus pissa-vinagres que vendràn vos testar la testa ad aqueste perpaus.

D’en prumier, perqué faudriá pas desvelopar en Peirigòrd quela signalisacion bilenga qu’existis desjà en Bretanha, en Còrsa o d’enquera au País Basc ? Sem pas mens perigordins que los bretons son bretons, e quò nos fai pas mens francés per tant. Nòstra terra a una de las mai vielhas realitats administratiuas de França. Lo Peirigòrd aviá desjà son decopatge de uei ad un temps que la França era enquera màs un pitit bocin de territòri a l’entorn de Paris. Avem donc lo drech de far apareisser nòstra realitat autant coma las autras regions de França. E dins un monde que se perd de mai en mai sos reperatges, avem aqui una eschaison d’apareisser en tant que realitat culturala dins l’Euròpa pluriculturala de uei.
D’en segond, la bi-signalisacion es una marca d’identificacion territoriala. Lo torista que d’intra dins un Peirigòrd ente los panneus son en francés e en occitan se tròba menat dins un exotisma de l’interior. En mesma temps qu’es en vacanças en França, a quauque part la sensacion estranha de se permenar a l’estrangier. Renforçar l’identitat per la diferenciacion visibla de nòstre país se mostrarà leu leu un bona estrategia dins lo desvelopament toristic dau despartament.
Enfin, la lenga e la cultra d’òc forman un ensemble que se pòt pas desparelhar de l’identitat dau Peirigòrd. Nòstre país sens l’occitan auriá perdut dempuei longtemps son arma. Ad un moment ente nòstra lenga milenària es en dangier de mòrt, li rendre una novela vita sus los paneus li donarà una bela volada que menarà mai de monde a comprendre l’interest de far viure queu tresòr. Qui ausarà refusar de drubir daus cors d’occitan dins las escòlas de Dordonha se la lenga a una vertadiera reconeissença sociala ?

Vos lo dise simplament pòt pas i aver d’oposicion racionala au fach de passar a la bi-signalisacion frances-occitan en Peirigòrd. O ‘laidonc que serián qui de las rasons portadas per lo mespres e l’òdi de nòstra vielha lenga d’òc.